واکاوی نقش حاکمیت شرکتی در عملکرد مالی شرکتها (مورد مطالعه: صنعت فلزات اساسی بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران)
هدف: هدف اين پژوهش واکاوی نقش سازوکارهای حاکمیت شركتی در عملکرد مالی شرکتهای صنايع فلزات اساسی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران است که طی سالهای 1395 تا 1399 به اجرا در آمده است. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع پس رویدادی می باشد که با توجه به نحوهٔ گردآوری دادهها در حوزهٔ پژوهش های آرشیوی قرار دارد؛ همچنین از منظر میزان کنترل متغیرها از نوع شبه آزمایشی و براساس نوع جمعآوری دادهها در قالب پژوهشهای میدانی قرار دارد. در پژوهش حاضر متغیر مستقل حاکمیت شرکتی و متغیر وابسته عملکرد مالی شرکتها در نظر گرفته شده است. برای بررسی نقش حاکمیت شرکتی از سه معیار مسئولیتپذیری هیئتمدیره، کمیته حسابرسی و شفافیت و افشای اطلاعات و برای اندازهگیری عملکرد مالی شرکتها از نسبت بازده حقوق صاحبان سهام و نسبت کیو- توبین استفاده شده است و فرضیههای پژوهش با استفاده از روش حداقل مربعات تعمیم یافته آزمون گردید. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد بین سازوکارهای حاکمیت شرکتی و عملکرد مالی شرکتهای صنایع فلزات اساسی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران ارتباط معناداري وجود دارد. نتایج : اجرای دقیق و صحیح حاکمیت شرکتی یکی از مهمترین بحثهای مهم در بازارهای مالی بینالمللی است و با توجه به اینکه در طی سالهای اخیرشاهد توسعه بنگاههای اقتصادی و ورود شرکتهای بزرگ به بازارهای سرمایهگذاری هستیم لزوم اجرای اصول راهبری شرکتی موردتوجه بیشتر سیاستگذاران قرار گرفته است. با توجه به نتایج آزمون های انجام شده رابطه معناداری بین سازوکارهای حاکمیت شرکتی و عملکرد مالی شرکتها مشاهده شد. به منظور بررسی تأثیر حاکمیت شرکتی بر عملکرد مالی، دو فرضیه اصلی مطرح گردید و برای هر یک از فرضیه های اصلی، جهت بررسی بیشتر سه فرضیه فرعی درنظر گرفته شد. در فرضیه اصلی اول، رابطه سازوکارهای حاکمیت شرکتی بر نسبت بازده حقوق صاحبان مورد مطالعه قرارگرفت. نتایج پژوهش نشان داد رابطة معناداری بین سازوکارهای حاکمیت شرکتی با نسبت بازده حقوق صاحبان سهام شرکت ها وجود دارد. برای بررسی بیشتر هر یک از سازوکارهای حاکمیت شرکتی بر نسبت بازده حقوق صاحبان سهام به عنوان فرضیه های فرعی پژوهش به طور جداگانه مورد بررسی قرار گرفت. فرضیه فرعی ۱-۱تأثیر کمیتۀحسابرسی بر نسبت بازده حقوق صاحبان سهام، فرضیه فرعی ۱-۲ تأثیر شفافیت و افشای اطلاعات بر نسبت بازده حقوق صاحبان سهام و فرضیه فرعی ۱-۳تأثیر مسئولیت پذیری هیئتمدیره بر نسبت بازده حقوق صاحبان سهام می باشد و نتایج هر سه فرضیه فرعی مدل اصلی اول، نشان دهنده وجود رابطة معناداری بین کمیتۀحسابرسی، شفافیت و افشای اطلاعات و مسئولیت پذیری هیئتمدیره با نسبت بازده حقوق صاحبان سهام بود. در فرضیه اصلی دوم، رابطه ی سازوکارهای حاکمیت شرکتی بر نسبت کیوتوبین مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد رابطة معناداری بین سازوکارهای حاکمیت شرکتی با نسبت کیوتوبین شرکت ها وجود دارد. برای بررسی بیشتر هر یک از سازوکارهای حاکمیت شرکتی بر نسبت کیوتوبین به عنوان فرضیه های فرعی پژوهش به طور جداگانه مورد بررسی قرار گرفتند. فرضیه فرعی ۲-۱تأثیر کمیتۀحسابرسی بر نسبت کیوتوبین، فرضیه فرعی ۲-۲ تأثیر شفافیت و افشای اطلاعات بر نسبت کیوتوبین و فرضیه فرعی ۲-۳تأثیر مسئولیت پذیری هیئتمدیره بر نسبت کیوتوبین می باشد و نتایج هر سه فرضیه فرعی مدل اصلی دوم، نشان دهنده وجود رابطة معناداری بین کمیتۀحسابرسی، شفافیت و افشای اطلاعات و مسئولیت پذیری هیئتمدیره با نسبت کیوتوبین بود. با توجه به نتایج پژوهش حاضر به سازمان بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران پیشنهاد میشود در راستای شرایط موجود برای بهبود شرایط عملکرد شرکتها زمینههای ایجاد حاکمیت مناسب در شرکتها با تشویق و حتی الزامی کردن کاربرد مکانیزمهای حاکمیت شرکتی فراهم شود.
تهمینه جوان
سمانه آقاکاظم شیرازی
کارشناسی ارشد